भारत र चीनसँग मैले भन्दा राम्रा सम्झौता गरेर देखाऊ-ओली

दुर्गा खनाल
काठमाडौँ, २४ भदौ–पूर्वप्रधानमन्त्री तथा एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले भारत र चीनसँग एमाले नेतृत्वको सकरारले गरे भन्दा भन्दा राम्रो कुनै सम्झौता गरेर देखाउन प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई चुनौति दिएका छन् ।
भारत भ्रमणको तयारीमा रहेको दाहाललाई ओलीले आफ्नो सरकारले गरेका दुई देशसँगको सम्झौताको फहेरिस्त बताउँदै त्यो भन्दा उच्चस्तरको कुनै सम्झौता हुन्छ कि हुँदैन हेर्न चाहेको उल्लेख गरे । ‘म भन्दा अघिको सककारले भारतसँग सम्बन्ध विगारेको थियो, नाकाबन्दी भएको थिए तराईमा आगो बलेको थियो, मैल आएपछि सबै हट्यो भारतको राजकीय भ्रमण भयो, विसाखापट्नम बन्दरगाह सञ्चालन लगायतका सम्झौता भए, चीनसँग पनि सम्झौता भए अनि मैले नै सम्बन्ध बिगारेँ ?’ एमाले युवा तथा खेलकुद विभागले शुक्रबार राजधानीमा आयोजना गरेको कार्यक्रममा ओलीले भने, ‘सम्बन्ध सुधारेको भाषण गर्नेहरुले त्यो भन्दा राम्रो सम्झौता गरेर देखाए हुन्छ ।’
भारत र चीनको बाटो हुदै समुद्रसम्मको पहुँच राख्ने गरी ढोका खोल्नु असन्तुलित सम्बन्ध हो भन्दै ओलीले प्रश्न गरे । उनले दाहाल नेतृत्वको सरकार अन्त कतैको डिजाइनमा बनेको आरोप लगाउदै यसले संविधान कार्यान्वन हुन नदिएर मुलुकलाई अप्ठेरो पार्ने दिशातर्फ अघि बढिरहेको जिकिर गरे । ‘यो सरकार ‘इिजाइन समह्वेयर, एसेम्बल्ड इन नेपाल’ हो’ उनले अमेरिकी कम्पनी एप्पलको आइफोनको उदाहरण दिंदै भने,‘ संविधानको कार्यान्वयनलाई धरापमा धकेकल्दैछ, सहमतिको होइन भिडन्तको राजनीतितर्फ जान चाहिरहनुभएको छ ।’
अध्यक्ष ओलीले संसदमा प्रधानमन्त्री दाहालले बिहीबार गरेको सम्बोधनलाई मयूरको प्वाँख लगाएर मान्छे नाच्ने नक्कली मयूर नाचको संज्ञा दिए । ‘हिजो (बिहीबार) संसदमा भाषण भनौं कि मयूर नाच त्यस्तै चीज देखियो,’ अध्यक्ष ओलीले भने,‘न चीनिया राष्ट्रपतिको भ्रमणको कुरा कुरा आयो, न भारत भ्रमण एक जना उप्रधानमन्त्री फास्टट्रयाक यसो उसो गरिन्छ भन्दैछन् त्यसबारे पनि केही आएन विकास कसरी गर्ने भन्ने कुरै छैन ।’
ओलीले अर्काले जुटाइदिएको बुहमत प्रयोग गरेर विगतकोको सरकार ढाल्न सफल भएपनि आफूलाई कर्तव्यबाट तलमाथि गर्न भने कसैले नसक्ने ओलीले बताए । ‘फास्ट ट्रयाक, पूर्वाधार विकास, हुलाकी राजमार्ग लगायतका बिषय जनताले सुन्न चाहेका थिए,’ अध्यक्ष ओलीले भने, ‘मैले सानैमा एउटा चटक हेरेको थिए, चटकेले फोटो फेर्दै ताज महल देखो, हाउडाका पुल देखो, कुतुमिनार देखो भन्दै पैसा लिएर देखाउने गथ्यो, प्रधानमन्त्रीको संसदको भाषण त्यस्तै मात्र देखियो ।’
राष्ट्रिय स्वाभिमान सहन नसक्नेहरुले आफ्नो नेतृत्वको सरकार ढालेको उल्लेख गर्दै ओलीले मुलुकलाई स्वतन्त्र, सार्वभौमसत्तासम्पन्न। स्वाधिन र स्वाभिमान गिराउन नदिने बताए । उनले संविधान संशोधनको औचित्यता नरहेको स्पष्ट पारे । ‘नेपाललाई क्षतविक्षत पार्ने र अरुको एजेण्डाको भार िबोकेर कसरी हुन्छ,’ अध्यक्ष ओलीले भने, ‘संविधान संशोधन किन ? नन्दी भृंगीलाई उफारेर राष्ट्रलाई दीर्घकालिन असर पार्ने गरी संविधान संशोधन गर्न सकिंदैन ।’ उनले आफूहरु दुवै छिमेकी मुलुकहरुसँग सन्तुलित सम्बन्ध राखेर जान चाहेको र प्रधानमन्त्री हुँदा पनि त्यही भूमिका खेलेको ओलीले दाबी गरे । ‘हामीलाई भारतसँग कुनै समस्या छैन यति हो कि उसले यसो हामीतिर हात नहालोस् ।’
एमाले र आफूलाई मधेसविरोधीको संज्ञा दिनेहरुप्रति ओलीले चुनौति दिए । ‘मधेसमा सहरहरु बसाउने, रेलमार्ग निर्माण गर्ने, सिँचाइ गर्नेलगायतमा महत्वपूर्ण योजना ल्याउने, त्यहाँको स्वास्थ्य शिक्षाका लागि विशेष बजेट छुट्याउन भूमिका खेल्ने म चाँही मधेस विरोधी हुने, अनि दलित भनेर इनारको पानी खान पनि नदिनेहरु चाँही मधेसका मसिहा हुने ?’ अध्यक्ष ओलीले भने ।
अध्यक्ष ओली उपस्थिति विचार गोष्ठीमा माओवादी केन्द्रका नेता नारायाणकाजी श्रेष्ठ र काग्रेस नेतृ सुजाता कोइराला पनि वक्ताको रुपमा थिए । माओवादी नेता श्रेष्ठले राष्ट्रिय स्वाधिनताको रक्षा राम्ररी गर्न नसक्दा सम्म मुलुक समृद्धिको दिशामा लैजान नसकिने बताए । उनले राष्ट्रियताका बिषयमा कुनै पनि सम्झौता कसैसँग नहुने बताए । ‘राष्ट्रियताको मुद्दामा कुनै अधार हुन्छ, राष्ट्रघात हुने कुनै काम हुन्छ भने म पार्टीका सिमा भित्र बस्दिन,’ नेता श्रेष्ठले भने,‘आफ्नो देशको बारेमा आफै फैसला गर्ने अवस्था जबसम्म हुँदैन तबसम्म मुलुकमा समृद्धि हुँदैन।’
श्रेष्ठले राजनीतिक दल नेताहरुको दोहोरो भूमिकाका कारण मुलुकले सही दिशा समाउन नसकेका श्रेष्ठको भनाई थियो । ‘डबल स्ट्यान्डर्डले मुलुकलाई बर्बाद पारेको छ,’ स्थानीय निकायको निर्वाचन, बजेट पेश गर्नेक्रममा भएका तोडफोड लगायतका विगतका उदाहरण दिदै नेता श्रेष्ठले भने, ‘राजनीतिक नेतृत्व, पार्टीलाई रुपान्तरण नगरी समृद्धि सम्भव हुँदैन।’
कांग्रेस नेतृ कोइरालाले नेपालमा विदेशीको स्थार्थ हावी भएको बताइन् । संविधान कार्यान्वयन गर्ने बेलामा सत्ता परिवर्तन नचाहिदो खेल भएको भन्दै कोइरालाले विगतको ओली सरकारलाई विस्थापन गर्नुले ठूलो क्षति पुगेको उल्लेख गरिन् । ‘चीनका राष्ट्रपति आउने कुरा भएको थियो, मैले उहाँ आउँदासम्म केपी ओलीको सरकार नढालौं पछि आइसकेपछि ढालौंला भनेकी थिएँ, तर भएन,’ नेतृ कोइरालाले भनिन्, ‘चीन जस्तो ठूलो देशका राष्ट्रपति आउने इच्छा राख्दा पनि उहाँ आउने वातावरण हामीले बनाउन सकेनौं, उहाँ नआउने जस्तो भएको छ यो नेपालका लागि दुर्भाग्य हो ।’
यस्तो खालको अस्थिरताले मुलुकलाई कहीँ पनि नपुर्‍याउने कोइरालाको भनाइ थियो । एमालेका अधिकांश युवा नेता कार्यकर्ता उपस्थिति हलमा श्रेष्ठ र कोइरालाले पनि गड्गडाहट ताली पाएका थिए ।