बिलिनियर डोनाल्ड ट्रम्प ४५ औं राष्ट्रपति निर्वाचित

दिनेशजंग शाह
न्यूयोर्क, २४ कार्तिक – रियलस्टेट बिलिनियर तथा टीभी रियालिटी स्टार डोनाल्ड ट्रमले अमेरिकाको ४५ औं राष्ट्रपतीय निर्वाचनमा जीत हात पारेका छन् । संस्थापन राजनीति बिरुद्वको उनको जीतलाई अमेरिकी राजनीतिकै एक आश्चर्यजनक घट्नाको रुपमा चित्रण गरिएको छ । पार्टीको संस्थापन पक्षको सर्मथन बिना हाँसिल ट्रम्पको यो जीतलाई दुवै पार्टी आवद्व एवम् स्वतन्त्र श्वेत मतदाताको ऐतिहासिक गठबन्धनको रुपमा ब्याख्या गरिएको छ ।
डेमोक्र्याटिक पार्टी उम्मेदवार हिलारी रोदम क्लिन्टन विरुद्व  ७० बर्षीय ट्रम्पले दुई सय ७९ ईलेक्ट्रोरल मत हासिल गरे । पूर्व विदेशमन्त्री क्लिन्टन भने दुई सय १८ मतमै सिमित रहिन् । राष्ट्रपतीय जीतका लागि कुल पाँच सय ३८ ईलेक्ट्रोरल मत मध्ये बहुमत संख्या अर्थात दुई सय ७० मत आवश्यक पर्छ । निर्वाचनको अघिल्लो दिनसम्मका दश वटा मुख्य राष्ट्रिय सर्वेक्षण मध्ये नौं वटाले ६९ बर्षिया क्लिन्टनको जीतलाई संकेत गरेका थिए । बिशेषत बहुमत श्वेत मतको अपार सर्मथनकै आडमा हासिल ट्रम्पको जीतले पहिलो पटक ठुला मिडिया एवम् सर्वेक्षण संस्थाको पूर्वअनुमान धराशयी बन्यो ।
निर्णायक मानिएका एघार ‘ब्याटलग्राउन्ड’ राज्य मध्ये ट्रम्पले फ्लोरिडा, आईवा, नर्थ क्लारोलिना, ओहायो, पेन्सलभेनिया र विस्कन्सिनमा महत्वपूर्ण जीत हासिल गरेका थिए ।  आईवा र ओहायोको जीत अपेक्षित भएपनि अन्य चार राज्यको अनपेक्षित जीत नै ट्रम्पको हवाईट हाउस यात्राको प्रमुख कारक बन्यो ।
अर्कोतर्फ, लोकप्रियताको मापनमा ५० प्रतिशत भन्दा माथि रहेका राष्ट्रपति बाराक ओबामाको चर्को चुनावी सर्मथन एवम् अभियानका बाबजुत क्लिन्टन आफनो अभियानमा सफल रहिनन् । आठ बर्षे कार्यकालमा दुई दुई पटक ओबामाले जितेका पेन्सलभेनिया, मिचिगन, फ्लोरिडा जस्ता महत्वपूर्ण रणभुमि राज्यमा क्लिन्टन चुक्नु, हारको मुख्य कारण बताईएको छ ।
ट्रम्पले २८ राज्यमा जीत हासिल गरे भने क्लिन्टनले १९ राज्य आफनो पक्षमा पारेकी छिन् । निर्वाचनको छिनोफानो भएपछि अर्थहीन  मिचिगन, मिनिसोटा र एरिजोनाको मत गणना जारी छ । केही समयमा निर्णय आउनेछ । राष्ट्रपतीय जीतका लागि कुल पाँच सय ३८ ईलेक्ट्रोरल मत मध्ये बहुमत संख्या अर्थात दुई सय ७० मत आवश्यक पर्छ ।
अमेरिकी इतिहासमै पहिलोपटक प्रमुख पार्टीकोतर्फ बाट राष्ट्रपतीय उम्मेदवारको मनोनयनमा परेकी ६९ बर्षीय क्लिन्टन माथिको जीतसँगै ट्रम्पले राष्ट्रपतीय इतिहासमा किर्तिमान स्थापित गरेका छन् । हालसम्म कुनै पनि राजनीतिक एवम् सार्वजनिक पदको अनुभव नभएका ट्रम्प पहिलो गैरसैनिक अमेरिकी राष्ट्रपति पनि हुनेछन् । यसअघि सन १९५३ मा सैनिक जनरल डोईट आईजनहाउर, गैरराजनीतिज्ञको रुपमा राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका छन् ।
आप्रवासन, आतंकबाद जस्ता एजेण्डामा संस्थापन राजनीतिको लाईन भन्दा फरक एवम् कडा देखिएका ट्रम्पको जीतमा मूलतमा कलेज ड्रिगी नभएका, ग्रामीण क्षेत्रका कामकाजी श्वेत समुदायको उल्लेखनीय हात रहेको आँकडाहरुले देखाएका छन्। बासिङ्टनको राजनीतिले बहुसंख्यक जनताको मागलाई सम्बोधन गर्न सफल नभएको र त्यहाँ परिवर्तन आवश्यक रहेको ट्रम्पको प्रमुख एजेण्डा थियो ।
आप्रबासन एवम् शरणार्थी व्यवस्थापनले अमेरिकामा आतंकबाद भित्र्याएको र त्यसमा कडाई गर्ने ट्रम्पको योजना श्वेत मतदाताबाट अत्यधिक मन पराईएको सर्वेक्षणहरु सार्बजनिक भएका थिए । त्यसैगरी महिला उम्मेदवारको रुपमा श्वेत समुदायमा हिलारी अलोकप्रिय रहेकी थिईन । अल्पसंख्यक, महिला, मुश्लिममाथि विवादस्पद टिप्पणीका बाबजुत रिपब्लिकन पार्टीको आन्तरिक प्रतिस्पर्धामा १६ प्रत्यासीलाई हराएका ट्रम्पले क्लिन्टनलाई असफल संस्थापन राजनीतिको एक पात्रको रुपमा चित्रण गर्न सफल भएका थिए ।
कंग्रेसमा पनि बहुमत
रिपब्लिकन पार्टीले कंग्रेसको माथिल्लो सदन सिनेटमा आफनो बहुमत प्राप्त गरेको छ भने तल्लो सदन हाउसमा आफनो बहुमत सुरक्षित पार्न सफल भएको छ । मंगलबार केही सिटको जीत सँगै एक सय सदस्य संख्या रहेको सिनेटमा रिपब्लिकन पार्टीको ५१  सिट भएको छ ।
तल्लो सदन हाउसमा डेमोक्र्याटिक पार्टीको एक सय ९१ कंग्रेसम्यान विरुद्व रिपब्लिकन पार्टीले दुई सय ३६ संख्या राख्न सफल भएको छ । कुल चार सय ३५ संख्या रहेको हाउसमा बहुमतका लागि दुई सय १८ आवश्यक पर्छ ।