सन्दर्भ कोराल्ला नाका: किन वढ्दैछ मुस्ताङमा राजदुतको प्रेम

सन्तोष गौतम
जोमसोम, २७ असोज – चीनको स्वशासीत क्षेत्र तिब्बतसँग सीमा जोडिएको मुस्ताङमा नेपालस्थित विभिन्न देशका राजदूतहरुको सक्रियता बढ्न थालेको छ । तिब्बतसंग सीमा जोडिएको कोरला नाका खोल्न सरकारले तयारी थालेसंगै भारत, जर्मन, अमेरीका, अस्टे«लीया लगायत देशका राजदूतहरुले मुस्ताङको भ्रमण गरेका छन् ।
कुटनीतिक नियोगका उच्च अधिकारीहरुको भ्रमणले मुस्ताङको पर्यटन प्रर्वद्धनमा सकारात्मक सन्देश प्रवाह हुने अपेक्षा गरिन्छ । तर पारिवारीक र व्यक्तिगत भ्रमणको बाहनामा मुस्ताङ पुग्ने कुटनीतिक नियोगका अधिकारीहरुले गतिबिधि भने शंकास्पद छ ।
जिल्ला स्थित सुरक्षा अधिकारी र प्रशासनलाई समेत आधिकारीक जानकारी नगराई मुस्ताङ पुग्ने राजदूतहरुले गर्ने भेटघाट, संवेदनशिल क्षेत्रको भ्रमण लगायतका गतिबिधिले शंका उब्जाएको स्थानीय पत्रकार निरज थकाली बताउँछन् ।
“राजदूतहरु भ्रमणमा आउँदा उनीहरुको देशमा सकारात्मक सन्देश प्रवाह हुने र पर्यटक आगमन बढ्ने सकारात्मक अपेक्षा भएपनि यहाँ आएर गर्ने गतिबिधि शंकास्पद छ” थकालीले भने “तिब्बती शरणार्थी क्याम्पमा गएर उनिहरुलाई भेटघाट गर्नुलाई शंकाको रुपमा हेरीएको छ ।”
भारतीय र पश्चिमा देशका राजदूतहरुले तिब्बती शरणार्थीहरुलाई उचालेर कोरला नाका खोल्ने वातावरण बिगार्न खोजेको मुस्ताङका राजनितिक दल, नागरीक अगुवा र व्यवसायीहरुले विश्लेषण गरेका छन् । चीनले कोरला नाका खुलाउनका लागि सुरक्षालाई प्रमुख सर्तको रुपमा अघि सारेको छ ।“फ्रि तिब्बत”को माग गर्दै आएका तिब्बती शरणार्थी सक्रिय हुँदा सुरक्षामा चुनौती थपिने र नाका खोल्नका लागि वातावरण बिग्रने सुरक्षा अधिकारी तथा प्रशासकहरु बताउँछन् । २०१६ को मार्च १९ मा मुस्ताङ आएकी जर्मन राजदूत माथिस मेयर पुन चौथो पटक अक्टोबर ७ मा मुस्ताङ भ्रमणमा आएकी थिइन् ।
सेप्टेम्बर २१ मा मुस्ताङ पुगेका भारतीय राजदूत रणजित रायले दुतावासको सहयोगमा विभिन्न ठाउँमा निर्मित योजनाको उद्घाटनका साथै उपल्लो मुस्ताङको पनि भ्रमण गरे । राजदूत रे यसअघि गत बैशाखमा मुस्ताङ प्रवेशद्धार मानिने म्याग्दीको बेनी, तातोपानी, घोडेपानी हुदै कास्कीको घान्द्रुक भ्रमण गरेका थिए ।
यसैगरी अमेरिकी राजदूत एलाइना बी तेप्लिजले जुन १२, २०१६ मा उपल्लो मुस्ताङ भ्रमण गरेकी थिइन् । अमेरिकी राजदूतको भ्रमणलगत्तै दुई देशीय ब्यापारीक मेलाका लागि तीस दिनका लागि खुलेको कोरला नाका १६ दिनमै चीनले बन्द गरेको थियो । अमेरीकी राजदूतको उपल्लो मुस्ताङ भ्रमण र नाका बन्द हुनु संयोग वा अन्य कुनै कारण हो भन्ने विषयमा मुस्ताङमा चर्चा छ ।
अस्टे«लियन राजदूत जेलिन वाईटले पनि अगस्त २२ तारिखमा मुस्ताङको भ्रमण गरेका थिए । पोखरा जोमसोम हवाई मार्ग भएर मुस्ताङ भित्र्ने राजदूतहरुको बारेमा सुरक्षा अधिकारी र प्रशासनमा प्राय औपचारीक जानकारी हुदैन् । उनीहरु पारिवारीक र व्यक्तिगत भ्रमणका लागि आएको भन्दै सुरक्षा नचाहिने बताउने गरेका छन् ।