सिमेन्ट उत्पादन र बिक्रीका क्षेत्रमा चर्को प्रतिस्पर्धासगै मूल्य खस्केर उत्पादन लागत पनि धान्न गाह्रो भईरहेको बेला घोराही सिमेन्टले प्रति कित्ता ३३५ रुपैयाँ प्रिमियम थपेर ४३५ रुपैयाँमा ७५ लाख कित्ता प्राथमिक सेयर (आईपीओ) बिक्री गर्न धितोपत्र बोर्डबाट हालै स्वीकृति पाएको छ ।
निजी क्षेत्रको चर्चित सिमेन्ट उत्पादक कम्पनी शिवम सिमेन्टको सेयर दोस्रो बजारमा आईपीओको मूल्य भन्दा तल झर्न थालेको बेला घोराहीले महंगोमा आईपीओ बिक्री गरेर अर्बौ रुपैयाँ सर्वसाधारणबाट संकलन गर्ने सपना बुन्दै सेयर बिक्रीको सूचना जारी गरेको छ ।
घोराही सिमेन्टले शिवमले त्यतिबेला सेयर बिक्री गर्न नसकेर खाएको गोता र त्यसपछि अनेक बहानामा मूल्य उचालेर माथि पुगेको बेला सर्बसाधारण लगानीकर्ताहरु शिवममा फसेको घटनाबाट पाठ नसिकी महँगो मूल्यमा सेयर बिक्री गर्न खोज्नु र धितोपत्र बोर्डले कम्पनीको योजनामा लाहाछाप लगाउनुले आईपीओ बिक्रीमा शिवमकै घटनाको पुनराबृत्ति हुने संभावना बढेको छ । घोराहीले स्थानीयबासीका लागि प्रतिकित्ता ४०० रुपैयाँमा ३ लाख ९७ हजार कित्ता र देश विदेशका सर्वसाधारण नेपालीका लागि ४३५ रुपैयाँ प्रतिकित्तामा ७५ लाख ४६ हजार कित्ता सेयर बिक्री गर्न स्विकृति पाएको छ ।
चार बर्ष अघि शिवमले आईपीओ बिक्री गर्ने बेलामा सेयर बजारको अवस्था जस्तो थियो, अहिले त्यो भन्दा पनि बढी खराब छ भने आईपीओमा बिक्री गर्न खोजिएको घोराहीको सेयर संख्या र मूल्य दुबै निकै धेरै छ । यस्तो बेलामा घोराहीले सबै सेयर बिक्री गर्न सकेन भने प्रत्याभुतिकर्ता कम्पनी नागरिक लगानी कोष फस्ने छ किनभने सवसाधारणले नकिनेमा सबै सेयर उसले सकार्नुपर्नेछ ।
सेयर बजारका लगानीकर्ताहरुलाई यो राम्रोसँग थाहा हुनुपर्छ कि आईपीओ बिक्री गरेको तीन बर्षपछि सबै संस्थापक सेयर साधारण भएर दोस्रो बजारमा बिक्रीको बाढी आउँदा दोस्रो बजारबाट महँगो मूल्यमा शिवमको सेयर उठाएका लगानीकर्ताहरुले जस्तै गोता खानुपर्नेछ । शिवमका संस्थापकहरुले अहिले सबै सेयर साधारणसरह दोस्रो बजारमा बेचिरहँदा आपुर्ति बढी भएर सेयरको मूल्य दिनदिनै झरेको मात्रै छैन, सिमेन्ट क्षेत्रमा चर्को प्रतिस्पर्धाले सिमेन्टको मूल्य पनि खस्केर खुद नाफा र प्रतिसेयर आम्दानी नै गिर्दो अवस्थामा छ । शिवमको अहिले झण्डै साढे चार करोड कित्ता सेयर साधारण सरह बिक्री भए जस्तै घोराहीको तीन करोड ९७ लाख कित्ता सेयर दोस्रो बजारमा आपुर्तिमा आउँदा कम्पनीको अवस्था र माग पक्ष बलियो भएन भने अहिले आईपीओ किन्ने र दोस्रो बजारमा उचालिएर किन्नेले चर्को घाटा खानेछन् । त्यतिखेर सिमेन्टको मूल्य, कम्पनीको अवस्था र सेयर बजारको अवस्था के हुन्छ भन्ने कुरा अहिले नै अनुमान गर्न सकिंदैन ।
यस वर्षको दोस्रो त्रैमासिक वित्तीय विवरण अनुसार चार अर्ब ४० करोड चुक्ता पूँजी रहेको शिवमको जगेडा कोषमा ९५ करोड सेयर प्रिमियम जगेडा रकम छ भने अन्य जगेडा कोषमा तीन अर्ब ७४ करोड, प्रतिसेयर नेटवर्थ २०६ रुपैयाँ र प्रतिसेयर आम्दानी १४ रुपैयाँ छ । घाेराही सिमेन्टकाे पाैष मसान्तसम्मकाे वित्तिय विवरण अनुसार २२७ रुपैयाँ १० पैसा र जगेडा काेषमा ४ अर्ब ३ कराेड ८७ लाख रुपैयाँ सञ्चित रहेकाे छ भने प्रति शेयर आम्दानी ५० पैसा मात्रै रहेकाे छ । शिवमको भन्दा बित्तीय अवस्था राम्रो भए पनि उसले बिक्री गर्न खोजेको सेयरको मूल्य धेरै महँगो हो । यस्तो अवस्थामा घोराहीको आईपीओ बिक्री नभएर विगतमा प्रिमियम मुल्यमा सेयर बिक्री गर्न खोज्दा शिवम र बुटवल पावरको घटना पुनराबृत्ति हुने खतरा छ । यी दुई कम्पनीको प्रिमियम मुल्यमा आईपीओ र एफपीओ बिक्रीले त्यतिखेर पुरै सेयर बजारलाई थप संकट र निराशातर्फ धकेलेको थियो। अहिले प्रिमियममा सेयर बेचेर तीन अर्ब भन्दा बढी जुटाउन खोज्ने घोराहीको हालत पनि त्यस्तै हुने त हैन ? मेरोलगानी डटकमबाट साभार
