सामाजिक अभियानको खाँचो

गत माघको १७ गते जिल्लाको जैमिनी नगरपालिका–८ छिस्तीमा कालीगण्डकी नदी किनारमा मृत फेला परेकी कमला शर्मालाई पर्वत जिल्ला अदालतले न्याय दिलाएको छ । प्रलोभनमा फसाएर सहबासमा सामेल गराउने र गर्भवती बनाएर हत्या गर्ने पर्वतको बिहादी बर्राचौरका प्रदिपदराज पराजुलीलाई जन्मकैंदको फैसला गर्दै अदालतले मृतक कमला र उनको परिवारलाई न्याय दिलाएको हो । कमलाको मृत्यु सुरुवातदेखि नै निकै शंकास्पद मानिएको थियो । उनको शव भेटीएको एक घण्टाबाट नै सुरु भएको प्रतिपप्रतिको शंका अहिले प्रमाणित भएको छ । उनी हत्यारा थिए र सम्माननीय अदालतले सोही मुल्याङ्कन गर्दै नेपालको कानुन बमोजिमको सजाय तोकेर उनलाई हत्यारा सावित गरेको छ । कमला जस्तै अकालमा प्रेम सम्बन्धकै कारण मृत्यु, अंगभंग र यातना भोग्नुपरेका अनेकौं घटनाहरु हाम्रो समाजमा घटिरहेका छन् । यो समाजमा घटेका यस्ता खालका घटनामा सजगता अपनाउने कुरा त एकतर्फ रह्यो नै अर्कोतर्फ कमला र उनको परिवारले जस्तै न्याय पाउने वातावरण सिर्जना हुनुपर्छ भन्ने मान्यता हो ।
कमलाको हत्यामा उनी मात्रै मारिएकी छैनन् उनीसँगै गर्भमा हुर्कीरहेको भु्रण पनि मारिएको छ । गर्भमा रहेको आफ्नै रगतका कारण कमलालाई घाँटीमा रेटेर हत्या गरेका पराजुली पेटमा रहेको बच्चालाई सास लिने बाटोनै बन्द गराएर हत्या गरेका छन् । कानुनी कार्वाही त उनले पाए तर सामाजिक मनोबैज्ञानिक र वैचारिक कार्वाहीका लागि यो बिषयले उनलाई तड्पाईरहने छ र कारवाही गरिरहने छ । प्रेम सम्बन्धका कारण आज एक जना उर्जाशिल महिला कमलाले अकालमा ज्यान गुमाएकी छन्भने अर्का उर्जाशिल पुरुष प्रदिपराजले क्षणभरको उन्माद र आबेगलाई सम्हालेर राख्न नसक्दा जम्मकैंदको सजाय पाएका छन् । प्रेमभाव वा प्रेम सम्बन्ध आँफैमा नराम्रो होईन तर प्रेमको आडमा हुने शारीरिक सम्बन्ध र त्यसपछि आउने बाधाको समाधान गर्दै अर्को प्रदिपराज जन्मिन नदिनको लागि सामाजिक अभियानको खाँचो छ । प्रेमलाई सफा र सुन्दर मार्गदर्शकको रुपमा प्रयोग गर्दै प्रेम भित्रको शारीरिक सम्बन्धलाई व्यवस्थित बनाउन सामाजिक चेतनाको आवश्यक छ । सामाजिक चेतना र निस्वार्थ प्रेमले मात्रै अन्य प्रदिपराजहरु जन्मिनबाट रोक्न सक्छ ।
जैमिनीकी कमला र बिहादीका प्रदिपराज एउटा नमुना मात्रै हुन् । उमेरको उन्मादमा प्रेमको अर्थलाई शारीरिक सम्बन्धसँग जोडेर आफ्नो राम्रो सम्बन्धलाई बिगार्नेहरु र अनाहकमा ज्यानको बलि लगाउनेहरु यो समाजमा अनेकौं छन् । कसैको हत्या भएको छभने कसैले इच्छा मृत्यु अर्थात् आत्महत्याको बाटो अंगालेका घटनाहरु पनि छ । कमला हत्याको घटनामा जे जसरी घटनाको प्रकृति र घटनापछिका हत्याराका क्रियाकलापलाई नियालिएको छ । सोही हिसावको अनुसन्धान आत्महत्यामा पनि गरिनु जरुरी भैसकेको छ । प्रेम सम्बन्ध र पारिवारिक सम्बन्धका बीचमा राम्रो तालमेल नभएका कारण अथवा युवा–युवतीको प्रेम सम्बन्धलाई परिवारले नस्वीकारेका कारण अनाहकमा ज्यान गुमाउनेहरुको संख्या बढिरहेको छ । त्यसैले यस्ता खालका घटनामा समेत खोज अनुसन्धान र घटनाको कारण पत्ता लगाई मृत्युका लागि बाध्य बनाउनेलाई पनि कडा कार्वाहीको व्यवस्थापन गर्न जरुरी छ ।