शिक्षामा हातेमालो

कुनै समय यस्तो थियो जतिबेला उच्च शिक्षा लिनको लागि सुगम ठाउँमा जानु पर्ने बाध्यता थियो । सुगम ठाउँमा बसेर उच्च शिक्षा हासिल गर्नको लागि लाखौं रुपैयाँ खर्च गर्नु पथ्यो । हुने खानेले पैसाकै बलमा उच्च शिक्षा लिन पाउँथे भने गरिब जनताका छोराछोरीले भने पैसाकै अभावमा पढ्ने आकांक्षालाई कुण्ठित गरेर बस्नु पथ्यो । तर, अहिले गाउँ घरमै उच्च शिक्षा प्रदान गर्ने उच्च मावि तथा क्याम्पस खुलेका छन् । पढ्नको लागि बजार जानु पर्ने परिपाटी अहिले विकृत रुप धारण गरेको छ । गाउँघरमा उच्च शिक्षा खुलेपनि विद्यार्थीको अभावमा अहिले धरमर धरमरको स्थितिमा पुगेका छन् । सामान्य परिवारका विद्यार्थीले उच्च शिक्षामा पढिरहेपनि पढ्न कै लागि शहर भासिने परिपाटीले अहिले गाउँमा खुलेका उच्च माविमा विद्यार्थीको खडेरी जस्तै लागेको छ । पर्याप्त विद्यार्थी नहुँदा उच्च मावि बन्द हुने अवस्थामा पुगेका छन् ।
अहिले धेरै जसो ठाउँमा उच्च मावि र क्याम्पस खुलेपनि संचालन गर्नको लागि धौधौ परिरहेको छ । क्याम्पस खुलेपनि भौतिक संरचनाको अभावमा जोखिम मोलेर अध्यन गर्नुपर्ने अवस्था छ । यस्तै समस्याबाट गुज्रिरहेको छ । गाउँ खुलेका उच्च शिक्षालयको संरक्षणमा स्थानियले चासो नदिँदा राजनीति हाबी भएको छ । तर, धेरै जसो उच्च शिक्षालयमा भने अभिभावले निकै चासो देखाएका छन् । बुर्तिवाङ क्षेत्रमा खुलेको क्याम्पसलाई राम्रो बनाउनको लागि स्थानिय मरिहत्ते गरेर लागिरहेका छन् । जिल्लाको बुर्तिबाङ क्षेत्रका स्थानियले आफ्नो गाउँमा क्याम्पस सञ्चालनका लागि भवन निर्माण गर्न झण्डै १ करोड आर्थिक सहयोग गरेका छन् । जिल्लाको दुर्गम ठाउँमा पर्ने निसीभुजी जनाता क्याम्पस सञ्चालनको लागि भवन अभाव भएपछि स्थानियले ९२ लाख रुपैयाँ सहयोग गरेका हुन् । क्याम्पस भवन निर्माणका लागि १५ हजारदेखि १ लाख २५ हजार रुपैयाँ दिने सहयोगदाता १ सय ५० जनाभन्दा धेरै छन् । सहयोगदाताबाट संकलन भएको ९२ लाख र विश्वविद्यालय अनुदान आयोग, निर्वाचन क्षेत्र विकास कोष तथा शान्ति मन्त्रालयको अनुदान २८ लाखसहित १ करोड २० लाख जुटाएर क्याम्पसको भवन निर्माण कार्य चालिरहको छ ।
निर्माणाधिन १२ कोठे भवन सम्पन्न गर्न २ करोड ५० लाख चाहिने भएपनि अझै १ करोड ३० लाख रुपैयाँ नपुग रहेको छ । नपुग रकम सरकारी अनुदान तथा चन्दा सहयोगबाटै जुटाउने गरि काम भईरहको छ । १२ कोठे भवनको निर्माण कार्य पुरा भएपनि रङरोगन, झ्याल ढोका लगायतका फिनिसिङको काम बाँकी रहेको छ । क्यम्पसको प्रत्येक तलामा छात्रामैत्री शौचालय, पानीको व्यवस्थासहित नयाँ भवन निर्माण भएका छन् । क्याम्पसमा अध्ययनका लागि बागलुङको बुर्तिबाङ क्षेत्रका २० गाविस तथा गुल्मी, प्युठान र रुकुमबाट समेत विद्यार्थी आउने गरेका छन् । गाउँमा खुलेका क्याम्पसलाई राम्रो बनाउने होभने उच्च शिक्षाका लागि शहर भाँसिनु पर्दैन । त्यसैले शिक्षण संस्थालाई राम्रो बनाउन नागरिकले हातेमालो गर्न जरुरी छ ।